Кез келген мезгілде, әсіресе, қыста балалардың қауіпсіздігі ата-аналар мен тәрбиешілердің басты назарында болуы тиіс. Бұл мезгілде ауа райы күрт өзгеріп, қар мен мұздың салдарынан түрлі қауіптер туындайды. Осыған орай, мектепке дейінгі балалардың қауіпсіздігін сақтау үшін бірқатар маңызды ережелерді ұстану қажет. Бұл туралы тәрбиеші Әбілғазина Гүлзат Қонысқызы айтып берді, - деп хабарлайды Dauletten.kz.
- Гүлзат Қонысқызы, қыс мезгілінде балалардың сыртта ойнауы үшін қандай қауіпсіздік шараларын ескеру керек?
- Балалардың сыртта ойнауы үшін, бірінші кезекте, оларды дұрыс киіндіру қажет. Киім жылы, бірақ балаға ыңғайлы болуы тиіс, яғни тым қалың немесе өте жұқа болмауы керек. Атап айтқанда, киім мен шарф, қолғап міндетті түрде болуы тиіс. Екіншіден, далада ойнау уақытын күнделікті тәртіппен қысқарту керек. Ауа-райының өзгерісін бақылап отыру қажет. Қатты жел, қарлы, боранды күндерде балаларды сыртқа шығармаған дұрыс. Үшінші, қары қалың, мұзды жерлерде ойнатпау, көліктер жүретін жерлерден арақашықтықты сақтап, алыс жерде ойнауды қадағалау керек. Сондай-ақ, далада ойнап келген соң балаға жылы сусындар беріп, суықтың әсерінен болмауын қадағалап, оның денсаулығын бақылау қажет.
- Балалар ауа райының суықтығына, аязға қарамастан сыртта ойнауға құмар. Мұндай жағдайды болдырмау үшін не істемек керек?
Ең бірінші, балалармен алдын ала әңгіме жүргізу қажет. Аязды ауа-райында далада аз уақыт өткізетіндерін айту. Балаларға аяздың қауіптілігін түсіндіріп, денсаулыққа зиян екенін ұғындыру маңызды. Ойын түрлерін белсенді ету, би билеу, жаттығу жасау, секіру сияқты қимылдар жасату қажет. Серуен көңілді өту үшін таймер қолдануға болады, шырылдаған уақытта ішке кіріп жылыну керектігін айту.
- Қарлы немесе мұзды жолдарда балалардың қауіпсіздігін қалай қамтамасыз етеміз?
Міндетті түрде қарлы, мұзды жерлерден аулақ болу керек. Қардан тазаланған парктер мен ойын алаңдарында ойнау керек. Балалардың аяқ киімдерінің тайғанақ болмауын қадағалау және киімдерінің жылылығы мен жайлылығына назар аудару қажет. Балаларға қарлы, мұзды жолдарда ойнауға болмайтынын түсіндіріп, қауіпсіздік ережелерін ұстануды үйрету керек. Балалардың жас ерекшеліктеріне қарай кішкентай балаларды мұқият қадағалап, үлкендерге қауіпсіздік ережелерін түсіндіру қажет. Егер бала құлап, жарақат алса, медициналық көмекке жүгіну керек.
- Балалардың жылы киімдерін таңдау кезінде нені назарға алу қажет?
Баланың киімін таңдау кезінде оның материалына ерекше көңіл бөлу керек. Киім табиғи матадан болуы тиіс, теріге жұмсақ, ылғалды жақсы сіңіретін, аллергия тудырмайтын болуы керек. Жел өткізбейтін, дене қозғалысына кедергі келтірмейтін киімдер таңдау қажет. Киімді балаға өскелең ретінде емес, дәл оның жасына сәйкес алу керек. Өйткені, дұрыс киім балаға ыңғайлы болып, оның қозғалуына кедергі жасамауы керек.
- Балалардың құлауы мен жарақат алуының алдын алу жолдарын айтсаңыз.
- Баланың құлап, жарақат алуынан қорғану үшін бірнеше алдын алу шараларын қабылдау қажет. Үйде электр тоғын жабу, сырғанамайтын кілемшелер төсеу, қол жетімді сөрелерде өткір заттарды жоғары қою, сондай-ақ сыртта ойнағанда қарлы, мұзды жерлерде ойнатпау керек. Көліктерден сақтану, биікке шықпау, секірмеу сияқты қарапайым қауіпсіздік шараларын сақтау қажет. Балаларды үнемі бақылап, олардың қауіпсіздігіне жауапкершілікпен қарау керек.
- Балаларды көлікте қауіпсіз тасымалдау жолдары қандай?
- Қысқы демалыс кезінде көлік құралдарын пайдалану кезінде бірнеше қауіпсіздік шараларын ұстану қажет. Көлікке мінгенде, түскенде бала қауіпсіздігін қадағалап отыру керек. Автокөлік орындығы баланың жасы мен салмағына сәйкес болуы тиіс. Баланың киімі өте қалың болмауы керек, себебі ол көліктің қауіпсіздігіне әсер етуі мүмкін. Баланы көлікте отырған кезде қадағалап, оның қауіпсіздігін тексеру өте маңызды.
- Егер бала суықта немесе қарда ұзақ уақыт жүрген болса, оның денсаулығын қалай бақылау керек?
- Баланың денсаулығын бақылау үшін оның қызуын өлшеу керек. Егер қалыпты температурадан төмен болса, шаршау, дірілдеу, терінің қызаруы секілді белгілер байқалса, дәрігерге хабарласу қажет. Баланың киімінің ылғалдығын тексеру, терлеген жағдайда киімін ауыстыру керек. Аяз тиюдің алдын алу үшін әрдайым қадағалап отыру қажет.
- Сырғанақ тебу кезінде балаларға сақтық ережелерін жас ерекшеліктеріне сай ескеру қажет пе?
- Сырғанақ тебу кезінде балалардың киімдерінің ыңғайлылығын қадағалау маңызды. Шаңғы мен конькилердің дұрыс жабдықталғанын тексеру қажет. Сырғанау кезінде басқа балалармен қақтығыспауға, соққыласпауға үйрету керек. Тепе-теңдікті сақтау, дұрыс сырғанау ережелерін түсіндіріп, құлаған жағдайда қалай түсу керек екенін көрсету маңызды. Егер бала жарақат алса, міндетті түрде медициналық көмекке жүгіну қажет.
- Қыс мезгілінде балалардың денсаулығына зиян келтірмейтін ойындар мен іс-шараларды қалай ұйымдастыруға болады?
- Қыс мезгілінде балалар үшін қауіпсіз ойындар мен іс-шараларды ұйымдастыру қажет. Логикалық ойындар, үстел үсті ойындар, шығармашылық жұмыстар, кітап оқу, өлең жаттау сияқты әрекеттер балаларға қызықты әрі пайдалы болады. Балалардың денсаулығы мен қауіпсіздігіне зиян келтірмей, көңілді уақыт өткізуге мүмкіндік туғызу керек.
Балалардың қауіпсіздігі – әр ата-ана мен тәрбиешінің басты міндеті. Қауіпсіздік шараларын сақтай отырып, қыс мезгілі балалар үшін қызық әрі қауіпсіз өтеді. Ата-аналар мен тәрбиешілердің жауапкершілігі мен дұрыс бақылауы баланың денсаулығы мен қауіпсіздігін қамтамасыз етуге көмектеседі.
